Onderzoek naar de gelijkmatigheid van de verdeling van het geneesmiddel over zetpillen bij gebruik van een zetpillengietapparaat

Conclusie Het Rowa zetpillengietapparaat blijkt in de praktijk goed te voldoen voor de bereiding van maximaal 500 zetpillen van 2 ml en 1000 zet I ml. De laatste 5 zetpillen van 2 ml of de laatste 10 zetpillen van 1 ml dienen te worden verworpen. Het apparaat is overzichtelijk en is goed schoon te maken. Er kunnen zetpillen mee worden bereid die wat betreft gemiddeld gehalte en spreiding in het gehalte aan de te stellen eisen voldoen. Het beste kan een werkwijze worden toegepast waarbij de geneesmiddelen tevoren (buiten het gietapparaat) in de gesmolten basis worden gedispergeerd met een rotor-stator menger, terwijl er tijdens het gieten op wordt gelet dat de suspensie met de Bamix menger homogeen wordt gehouden, zonder dat lucht in de zetpillenmassa wordt geslagen (methode A).     

Het geneesmiddelenpaspoort: kopie van de pati?nt-medicatiekaart in de apotheek

Samenvatting Dit artikel beschrijft het doel en het functioneren van een geneesmiddelenpaspoort in Enschede, Glanerbrug en Losser. Mededeling wordt gedaan van een enquÊte, die in juli 1980 is gehouden onder de artsen en specialisten. Deze enquÊte geeft een indruk van hoe het Enschedese geneesmiddelenpaspoort wordt gehanteerd en gewaardeerd.Vervolgens wordt aangegeven waarom de apothekers van Glanerbrug en Losser, die aanvankelijk hetzelfde paspoortsysteem hanteerden als in Enschede, zijn overgeschakeld op het paspoortkopie van de patiënt-medicatiekaart in de apotheek.Tenslotte wordt kort ingegaan op de mogelijkheid het paspoortkopie te vervaardigen via een geautomatiseerd medicatiebewakingssysteem.     

Toepassing van filters bij de bereiding van parenteralia

Filters in the production of large and small volume parenterals are widely used. Using filters pharmacists must have guarantees for safety, validity, testing and fitting filters in the total production system. The same principle ofGmp can be used in Good Filtration Practice. Some examples of filter management will be given.To quantify the filter validity few realistic methods are found in the literature. The alarming results in the literature can be avoided by reviewing all the filter properties. For testing filters many methods are developed. The use of membrane filters nearby the patient is discussed. Some arguments for this policy will be given.Samenvatting Onder goed gestandaardiseerde condities kan de bereiding van parenteralia een altijd veilige procedure zijn, die leidt tot een verantwoord eindprodukt. In de praktijk blijkt dat menselijke concentratieproblemen en technische onvolkomenheden kunnen vóórkomen, zonder dat deze worden opgemerkt of naspeurbaar zijn. Extra veiligheden dienen derhalve te worden ingebouwd. In feite moet men een statistische benadering kiezen, waarbij de kans op een juist of onjuist eindprodukt niet door één onderdeel in het systeem wordt bepaald. Het gebruik van meer dan één filter in hetzelfde systeem is statistisch de juiste benadering.Filters zijn voor het bereiden van parenteralia geschikt indien de bedrijfszekerheid, de deugdelijkheid, de toetsbaarheid alsmede de inpasbaarheid in het totale bereidingssysteem zijn aangetoond. Er zijn vele testmethodes voor filters ontwikkeld. Hergebruik is mogelijk, mits een juiste testmethodiek wordt toegepast.Er wordt een overzicht gegeven van de huidige filterunits en een vergelijking gemaakt tussen verschillende fabrikaten. Een verantwoording wordt gegeven van een juiste filterkeuze.Tot slot mag het gebruik van de parenteralia niet onvermeld blijven. Op dit punt zal het gebruik van filters voor de patiënt van even groot belang zijn.     

Aspecten van de samenwerking huisarts-apotheker

Samenvatting Beschreven worden enkele aspecten van de samenwerking huisarts-apotheker. Uitgaande van de integrale benadering in de gezondheidszorg wordt gewezen op de daaruit voortvloeiende noodzaak tot samenwerking. Het terrein is zo groot en zo ingewikkeld dat de werkers elkaars deskundigheid nodig hebben.Om tot een optimaal omgaan met geneesmiddelen te komen, is samenwerking nodig. Hiervoor kan men verschillende vormen bedenken. Nadat op theoretische gronden en literatuurgegevens de vraag is samenwerking apotheker-huisarts nodig? onder de loupe is genomen, wordt de ontwikkeling en het functioneren van een samenwerkingsvorm zoals thans bestaat tussen de dertien huisartsen van de stichting waarneemgroep Rotterdam-West en de vijf apothekers van die regio, besproken. De gesignaleerde noodzaak blijkt praktisch haalbaar mits aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan.     

Natuurstoffen als genot- en geneesmiddelen

Samenvatting Eerst wordt een kort overzicht gegeven van het plantenrijk; de belangrijkste bron van natuurstoffen. Aan de hand van een aantal voorbeelden, zoals vis- en pijlvergiften voor het verkrijgen van voedsel, kauwhoutjes voor de mondhygi?ne en genotmiddelen zoals de kava en de vliegenzwam, wordt het belang van natuurstoffen voor de kwaliteit van het leven beschreven. Een model voor het verband tussen voeding, genot- en geneesmiddelen wordt gepresenteerd. Tot slot wordt het belang van etnofarmaceutisch onderzoek onderstreept en wordt een bibliografie voor dergelijk interdisciplinair onderzoek gegeven.

---

Natural compounds and the quality of life

This paper presents in the first place a brief survey of the plant kingdom, which is the most important source of natural compounds. By some examples like fish- and arrow-poisons for obtaining food, chewingsticks for oral hygiene and stimulating narcotic plants like kava and the fly-ageric, the importance of natural compounds for the quality of life is demonstrated. A model for the relationship between food, drugs and stimulants and narcotic plants is given. Finally the importance of ethno-pharmaceutical research is stressed and a bibliography for this interdisciplinary field of science is given.

---

---

Voordracht gehouden op de Wetenschappelijke Dag van hetKnmp-congres, Leeuwarden, 10 oktober 1978. Thema: ‘Het geneesmiddel en de kwaliteit van het leven’.     

Medicijnen voor methusalem

Samenvatting Volgens de laatste prognoses van hetCbs zal het aantal bejaarden in Nederland sterk stijgen. Was in 1975 één van iedere negen Nederlanders bejaard, in het jaar 2020 zal één op de vijf Nederlanders bejaard zijn. Dit gaat gepaard met een groot geneesmiddelengebruik. Momenteel is het geneesmiddelengebruik van bejaarden enkele tientallen malen hoger dan bij niet-bejaarden. Dit zeer hoge geneesmiddelengebruik brengt het gevaar van interacties en schadelijke bijwerkingen met zich mee. Pati?nten- en therapiebewaking met behulp van computers lijkt ge?ndiceerd. Tenslotte wordt er een aantal geriatrische kanttekeningen gemaakt en wordt er aan de hand hiervan een aantal praktische raadgevingen voorgesteld.     

Evaluatie van de KNMP/KNMG Pati?nten-informatiefolders

Samenvatting Door middel van een enquête onder cliënten van een officine apotheek, die een week tevoren een geneesmiddel met één der - door deKnmp/knmg uitgegeven - patiënten-informatiefolders hebben meegekregen, is geprobeerd inzicht te verkrijgen in het gebruik en de waarde van deze folders.De folders worden door een vrij hoog percentage (78%) van de respondenten gelezen. In de onderzochte situatie blijken de artsen weinig informatie te geven over bijwerkingen van geneesmiddelen. De meeste respondenten (87%) halen deze informatie uit de folder. Vermeldingen over gebruik en interacties van geneesmiddelen en over staken van de therapie worden redelijk begrepen. Een aantal formuleringen, zoals sommige namen van geneesmiddelen en enkele bijwerkingen, blijkt niet te worden begrepen en tot misverstanden te leiden.In het algemeen zijn de folders positief ontvangen. Voorwaarde is echter dat de aangeboden informatie zo duidelijk mogelijk wordt gebracht. Onduidelijke informatie wordt vaak verkeerd geïnterpreteerd of maakt de mensen onnodig aan het schrikken.Dit onderzoek is uitgeyoerd in het kader van een bijvak farmacotherapie in de période mei - december 1979.     

Honni soit qui mal dispense!

Conclusie Om de kwaliteit van de geneesmiddelenvoorziening in ons land op een hoog peil te houden en om het beroep van apothekersassistent nu en in de toekomst een zinvolle invulling te geven, moet er ons inziens een aantal voorwaarden worden vervuld. De basisopleiding moet zo snel mogelijk worden aangepast aan de moderne ontwikkelingen binnen het vak en die in het gehele maatschappelijke gebeuren. Als de basisopleiding op MBO-niveau blijft, dient de vervolgopleiding zeker als HBO erkend te worden, waardoor er eerlijke carrièremogelijkheden ontstaan voor apothekersassistenten en hun eventueel zelfs de gelegenheid wordt geboden een universitaire Studie te beginnen indien zij daar behoefte aan hebben. Er zal een serieuze start moeten worden gemaakt met nascholing en bijscholing, waarbij dan ook moet worden gedacht aan studiefaciliteiten voor de betrokkenen. Tenslotte is het van groot belang dat er tussen apothekers en assistenten regelmatig werkoverleg plaatsvindt om taken in te delen en elkaar op de hoogte te houden van de gang van zaken.Kortom, werk genoeg aan de winkel. Een volk dat leeft bouwt aan zijn toekomst, dit geldt ook voor de apothekersassistent binnen een snel veranderende samenleving. Maar een goed opgeleide en voorbereide apothekersassistent kan die veranderingen best aan, ook als ze een taakverschuiving ten gevolge hebben.     

De bepaling van het farmacon-metaboliserend vermogen bij de mens

Conclusies De activiteit van het ‘mixed function oxidase’ systeem in de lever blijkt afhankelijk te zijn van een groot aantal factoren. Als gevolg daarvan kunnen de steady-state plasmaconcentraties die worden bereikt na toediening van een geneesmiddel in vaste dosering van persoon tot persoon zeer sterk uiteenlopen. Het is daarom gewenst dat de dosering, met name van farmaca met een geringe therapeutische breedte, wordt ge?ndividualiseerd. Vooralsnog zijn evenwel nog geen methoden beschikbaar waarmee het farmacon-metaboliserend vermogen van een individu in absolute zin kan worden vastgesteld. Daardoor is het alleen mogelijk de dosering te individualiseren door plasmaconcentraties van het desbetreffende geneesmiddel zelf te bepalen. De meest ideale methode om de dosering te individualiseren is wellicht die waarbij na een eenmalige dosering de halfwaardetijd van het desbetreffende geneesmiddel bij een bepaalde pati?nt wordt bepaald. Aannemend dat het verdelingsvolume redelijk constant is, kan dan met behulp van formule (1) de hoogte van de dosering alsmede het doseringsinterval worden berekend die nodig zijn om de gewenste steady-state plasmaconcentratie te bereiken. Overigens dienen dit soort gegevens met zorg te worden ge?nterpreteerd, omdat van sommige farmaca bekend is dat ze hun eigen omzetting versnellen, als gevolg waarvan de berekende steady-state plasmaconcentraties niet worden bereikt. Dit is onder andere het geval door carbamazepine en andere anti-epileptica (Rawlins e.a. 1975). Het verdient in het algemeen aanbeveling te controleren of de berekende steady-state plasmaconcentraties inderdaad worden bereikt.

---

---

Voordracht gehouden op de Farmacochemie-congresdag, Utrecht, 11 april 1978.